Yatırım Alacak Bir İş Planına Giden 10 Anahtar
Necmettin Begiter’le 2nci çevirisini de gönderdi. Etohum sitesinde girişimcilere faydalı olabilecek yabancı makalelerin Türkçesini yayınlamaya devam ediyoruz. Sevgili Necmettin'nin çevirdiği ilk yazı "Başarılı Bir İş Planına Giden 10 Adım" dı.
Makalenin yazarı Martin Zwilling’dir. Startup Professionals, Inc. Genel Müdürü ve Kurucusu; Southwest Software Ventures and Consulting Yönetici Ortağı; RelGuard, Re:Think, CheapLimoRates.com, Adobe Coatings, ezPrintSite, zEthics ve Healthcents Danışma Kurulu Üyesi. Bu metin startupprofessionals.com adresinden yazardan izinli olarak çevrilmiştir. İngilizce Makaleye bu linkten ulaşılabilir.
İnsanlar bana bir yatırımcıya ihtiyaçları yoksa gerçekten bir iş planına gerek olup olmadığını sorup dururlar. Dürüst olmak gerekirse, iş planı yatırımcılardan çok size lazım olan birşeydir, şirketinizi, takım üyeleri arasındaki iletişimi ve ilerleme ölçümlerinizi takip etmenizi sağlar. İş planını yatırım alacak hale getirecek şeyler, aslında işin en önemli yatırımcısı siz olduğunuza göre, sizin de işinize yarayacaktır.
Herşeyden önce, iyi bir iş planı sektöre hakim olmak ve fikrinizi bir işe dönüştürmek için gerekli olan ev ödevini yaptığınızı göstermelidir. Temel konuları anlayıp yatırımcıların görmek isteyecekleri anahtar öğeleri listeleyeceğim:
1. Problem: Her plan, şirket ve üründen ziyade, çözeceğiniz problemi anlatarak başlamalıdır. Annenizin anlayabileceği şekilde açıklayın ve problemin neler götürdüğünü maliyet ya da zaman olarak ölçüme bağlayın. “Buna her müşterinin ihtiyacı var” ya da “yeni nesil bir platform” gibi ifadeler fazla geneldir ve bunlardan kaçınılmalıdır.
2. Çözüm ve getiriler: Bu bölüm kapsamlı bir ürün belirtimini içermekten ziyade müşterinin neler kazandığını ve ürün ya da servisinizin nasıl ve neden işe yarayacağını anlatmalıdır. Fikrî mülkiyetinizi ve ortaya çıkarmaya çalıştığınız şeyin neden özel oluğunu açıklamaktan da çekinmeyin.
3. Sektör ve pazar boyutu: Sektörün genel geçmişini ve durumunu, pazardaki oyuncuların paylarını, pazar dinamiklerini ve müşteri uzayını detaylandırarak başlayın. Yatırımcıların milyar dolarlık sektörleri ve iki haneli büyüme rakamlarını sevdiğini unutmayın. Forrester ve Gartner gibi pazar araştırma şirketlerinden alacağınız rakamlar elinizi güçlendirecektir.
4. İş modeli: İş modeli, nasıl para kazanacağınızı, kimlerin size ödeme yapacağını ve brüt kâr marjınızı gösterir. Bu bölümde kâr, gelir, ve hacim büyümesi açısından hırslı olmalısınız. Çoğu kişi gelir için sosyal ağ reklam modelini kullanır ama böyle bir gelir modelinin en az 100 milyon kullanıcı ve 50 milyon dolar yatırım gerektiğini unuturlar.
5. Rekabet ve sürdürülebilir avantaj: İster doğrudan olsun ister dolaylı, mevcut rakipleri listeleyip açıklayın. Hiç rakibiniz olmadığını söylerseniz güvenilirliğinizi anında kaybedersiniz. Ardından sürdürülebilir rekabet avantajınızı detaylandırın ve rakiplerinizi arkada bırakmak için kullanacağınız noktaları vurgulayın.
6. Pazarlama, satış ve stratejik ortaklar: Pazara giriş stratejinizi, satış kanallarınızı, ücretlendirmenizi ve kuracağınız stratejik ortaklıkları detaylandırın. Bu bölüm ana sürüm aşamalarını vermek için de iyi bir bölümdür. Yatırımcıları satış kanallarını, stratejik ortaklarınızı ve uygulanabilir bir pazarlama stratejisini hazırladığınıza ikna etmelisiniz.
7. Yönetim ekibi: Yatırımcılar sadece fikirlere değil, aynı zamanda kişilere yatırım yaparlar. Ekibinizin yeni bir işe başlama noktasında tecrübeli olduğuna ve seçtiğiniz sektörlerde uzman olduklarına inandırmalısınız. Danışma kurulu üyelerini ve sektördeki anahtar bağlantılarınızı da dahil etmeyi unutmayın.
8. Fon gereksinimleri: Fon ihtiyacınızı nasıl hesapladığınızı açıklayın ve fonu nasıl kullanacağınızın detaylarını gösterin. Fikre öyle ya da böyle dahil olan tüm rakamları ve bütçe ölçümlerinizi ve ayrıca rayiç değer öngörülerinizi de sunun.
9. Mali tahminler ve ölçümler: Gelecek beş yılda öngördüğünüz (ve geçmiş üç yılda gerçekleşen) gelir ve giderleri basit olarak sunun. Sıfır kâr noktası ve büyüme tahminlerini gösterin. Bu bölümde özet geçtiğiniz bu verilerin detaylarını da ayrı bir mali rapor olarak sunmalısınız.
10. Çıkış stratejisi: Birleşme veya satış için belirli adaylar da dahil olmak üzere tercih ettiğiniz çıkış stratejinizi ve zaman aralığını tanımlayın. Bugünlerde halka açılmak pek tavsiye edilen bir çıkış stratejisi değildir. Dönüş oranı (maliyet ile kâr arasındaki yüzdelik oran) yatırımcılar açısından çekici olmalıdır.
Yatırım alabilecek kalitede bir iş planı profesyonel bir belgedir, ortalama 20 sayfa olmalıdır ve hem melek yatırımcıları hem de risk sermayedarlarını tatmin edebilmelidir. Hazırlarken, projenize yatırımcı gözüyle bakmaya çalışın, empati kurun. Eğer iş planınızda yukarıdaki 10 maddeden bir ya da birkaçı yoksa, büyük ihtimalle yatırım yapılmaya uygun görülmeyecek ve reddedilecektir.
En iyi planlar genellikle ne çok süslüdür, ne de çok uzun. Göz kamaştırıcı grafiklerine ve gelir tahminlerinin büyüklüğü ile ölçülmezler. İyi bir iş planı, “nereyi imzalayacağım?” dışında yatırımcının sorabileceği her türlü soruyu cevaplamaya çalışandır.