Viral Pazarlama Bir Pazarlama Stratejisi Değildir
Çoğu zaman viral pazarlama bir pazarlama stratejisi olarak görünse de kullanıcı kazanmak için kullanılan diğer metotlarla birbirinin yerine kullanılabilir. Ürün geliştirme tamamlandıktan ve insanların bu ürünü nasıl kullanacağı planlandıktan sonra SEO, SEM, PR gibi viral pazarlama da bir pazarlama metodu olarak kullanılır.
Ya da hali hazırda elinizde olan bir ürünü Facebook gibi bir platformda viral yapabilecek bir yaklaşım belirleyebilirsiniz. Eğer viral pazarlamayı zorunlu bir pazarlama stratejisi olarak düşünenlerdenseniz problem yaşarsınız.
Başarılı viral ürünler, ürün geliştirme aşamasında viral olacak diye düşünülerek tasarlanmamıştır. Bu bir pazarlama stratejisi değildir. Bunun yerine ürünün en başından itibaren kullanıcı deneyimi düşünülerek bir mimari tasarlanır.
Youtube’un risk sermayesi yatırımcısı Roelaf Botha viral pazarlama yaklaşımı için düşüncelerini şu şekilde ifade etmiştir: “Ürününüz için kullanıma açıldıktan sonra yapılacak pazarlama faaliyetleri listesine ‘viral hale getirilecek’ demekten vazgeçin. Geliştirdiğiniz ürünün iş modelini en başından belirlemelisiniz. Ürünü viral yapmak sizin sonradan ekleyebileceğiniz bir özellik değildir. Viral olmak ürünün doğasında vardır ya da yoktur.”
Viral pazarlama bir ürün özelliği değildir
Yatırımcılar sunumlarda ürünlerini nasıl viral yaptıklarını/yapacaklarını 10 slaytta özetleyen pek çok girişimci ile karşılaşmaktadır. Ürünün nasıl viral olacağı bu sunumlarda genellikle şu eklentilerle açıklanmaktadır:
“Arkadaşına haber ver” butonu
Gömülü eklentiler
Adres defteri verilerinin eklenmesi vb.
Fakat eklenen birkaç ürün özelliği o ürünün viral pazarlamada başarısını garantilememekte, ya da o ürünü daha viral bir hale getirmemektedir. Bunun yerine viral olma döngüsü kullanıcıyı o ürün hakkında arkadaşlarına söylemek için motive eden farklı fonksiyonlar gerektirmektedir. Eğer ürünün temel özellikleri kullanıcının paylaşımını motive etmiyorsa dışarıdan ne kadar zorlarsanız zorlayın viral olmayacaktır.
Başarılı viral pazarlama daha siz ürün tasarımındayken başlar
Viral pazarlama, ürün tasarım disiplininde yer alan esaslardan biridir. “Elimizde bir X ürünü var, bunu nasıl viral hale getiririz?” sorusu yerine “Elimizde bir X viral döngüsü var, bu döngünün kullanılacağı doğru ürün nedir?” sorusu sorulmalıdır. Bu soruyu bir kez düşünmeye başladığınızda, doğasında virallik ve güçlü ikna kabiliyeti olan ürünler geliştirmek daha kolay hale gelecektir.
Bu tarz bir düşünce yapısını benimsemek başlangıçta garip gelebilir. Aslında bu düşünce, başlangıçta kafa yorduğunuz tasarım kararlarından yalnızca bir tanesidir:
Ücretsiz sürüm oluşturmak ya da premium üyelik sistemi geliştirmek
Donanım yerine web uygulaması geliştirmek
Bazı tarayıcılara destek vermek ya da yalnızca en çok kullanılan internet tarayıcılarını desteklemek
Sitenin hızını korumak vb.
Viral pazarlama halkla ilişkiler, pazarlama ya da reklam departmanındaki kişilerin egemenliğinde yürütülmesi gereken bir süreç değildir. Ya da tamamen tüketici etkileşimi olmayan teknik tabanlı sistem mimarlarının da işi değildir. Etkili viral pazarlama teknik ve sosyal yeteneklerin kombinasyonu ile oluşturulabilir.
Başarılı bir viral pazarlama için hem kullanıcı davranışlarının arkasındaki motivasyonu hem de viral döngüleri oluşturabilecek teknik altyapıyı anlamak gerekir.
Kaynak: