Polonya'da taksi çağırma pazarı ne durumda?

Yazar: Yavuz Han - Polonyadan.com İlk yazımda Polonya'daki girişim ve genel hatlarıyla internet ekosisteminden bahsetmiştim. Bu yazıda ise tüm dünyada gittikçe popülerleşen taksi çağırma pazarıyla ilgili olarak Polonya'da yaşanan gelişmelerinden bahsedeceğim. Polonya’da akıllı cihazlar üzerinden taksi çağırma pazarı global ve yerel oyucuların katkılarıyla hareketli zamanlarını yaşıyor. Avrupa'daki diğer ülkeler hakkında pek fazla bilgim yok fakat Polonya'da ülkemizdeki gibi yoldan taksi çevirmek neredeyse imkansız gibi birşeydir. Bu açıdan bu pazarın daha fazla gelişiminde ve ülkeye adapte olmasında herhangi bir sorun gözükmüyor. Bu kapsamda Polonya'da taksi çağırma pazarını incelediğimde bir tane Almanya merkezli, bir tane Amerika merkezli ve iki tanede yerel merkezli şirketleri görüyorum. İlk olarak San Francisco merkezli Uber'e bakalım. Uber, 1 yıl dolmadan üç şehirde faaliyete geçti Dünya üzerinde 38'i geçik ülkede hizmet veren popüler taksi ve özel araç çağırma servisi Uber, 19 Ağustos 2014'te UberPop adı altında Polonya'nın başkenti Varşova'da hizmet vermeye başladı. Uber hizmete başladığında Varşova’nın her yerinde yaygın değildi. Sadece şehir merkezi ve ona yakın yerlerde yaygındı ve kısa bir zamanda geliyordu. Pazara girişinden 8 ay sonrasında hem Varşova'da gelişim gösterdiler hemde ikinci bir şehirde hizmet vermeye başladılar. Polonya’daki hizmet ağını büyütme adımını ilk olarak Nisan 2015’de attılar ve ikinci olarak Krakow şehrinde hizmete başladılar. Krakow'da hizmete başladıktan sadece üç ay sonra yani Haziran 2014'te Gdansk'ta (Sopot ve Gdynia'da dahil)  UberPop adı altında hizmet vermeye başladı. Gdansk ile birlikte Sopot ve Gdynia’da da yaşayan kişilerde bu hizmetten yararlanabiliyorlardı. Uber Ekim 2015 itibariyle Polonya'daki şehir sayısını Wroclaw ve Poznan'da da hizmet vermesiyle birlikte beşe çıkardı. Şirket 14 ay gibi bir süre içerisinde Polonya'daki en önemli 5 şehirde hizmet verir pozisyonda bulunuyor. Almanya Merkezli MyTaxi 2011 yılında kurulan Almanya merkezli MyTaxi, kullanıcıların lokasyonlarını belirleyerek, uygulama dahilindeki taksi istasyonlarından kolayca taksi çağırtabildikleri bir uygulamaya sahip. Eylül 2012’de Polonya’nın Varşova şehrinde hizmete girmeye başladı. Şirketin  kullanıcılar ve sürücüler için ayrı ayrı uygulamaları bulunuyor. Diğer rakiplerine oranla şuan için sadece Varşova ve Krakow şehirlerinde hizmet veriyorlar. Açıkçası bu durum onlar için büyük bir dezavantaj. Uber'in Polonya pazarına gireli daha 1 yılı doldurmadan üç büyük şehirde hizmet vermeye başlamıştı. Fakat MyTaxi pazara gireli üç sene olmasına rağmen hala iki büyük şehirde hizmet veriyor.

Białystok Merkezli iTaxi 2012 yılında Varşova’da Stefan Batory tarafından başlatılan özel taksi çağırma hizmeti iTaxi, kuruluşundan bu yana önemli mesafeler kaydetti. Girişim Varşova kentinde başlatılmasına karşın şuan için ana ofisi Białystok şehrinde yer alıyor. Bunun haricinde Varşova, Poznan ve Krakow şehirlerinde de diğer ofisleri bulunuyor. Girişim, iki sene içerisinde Polonya’da toplamda 4 ofis açarken bunların haricinde Gdańsk, Gdynia, Sopot, Łódź ve Wrocław ile birlikte toplamda 9’u büyük olmak üzere 100 şehirde hizmet veriyor. Polonya genelinde iTaxi, bünyesinde  toplamda 10 binin üzerinde kayıtlı sürücü bulunduruyor. Şirketin iki yıl içinde ilerlemeler kaydetmeyi başarmış. iTaxi, orta ve büyük ölçekli şirketler ile anlaşarak etki alanını genişletmiş. Bunlar arasında  Colliers International, Play, Dentsu Aegis Network gibi şirketler yer alıyor. Diğer bir artı yönü ise iTaxi’nin ülke içerisinde bazı oteller ile anlaşmaya varmış olması. Varşova Merkezli  Taxi5 2013 yılında Wroclaw’da KMP Group tarafından başlatılan bir girişimdir. Diğer  taksi şirketlerine nazaran Polonya’nın 13 şehrinde hizmet veriyorlar. Şuan için Wroclaw ve Varşova’da ofisleri bulunuyor. Daha öncesinde ise Krakow’da ofisleri bulunuyordu fakat kapatma kararı aldılar. Şuan için Polonya'da büyük ve küçük olmak üzere toplamda 47 şehirde hizmet veriyorlar. Polonya genelinde ise bünyesinde toplamda 6500'ün üzerinde kayıtlı sürücü bulunduruyor. Polonya'da telefonla arayıp taksi çağırma hala popüler Yukarıda yazdıklarımın dışında Polonya'da birde telefonla normal  olarak arayıp çağırabileceğiniz şirketler var. Yukarıdakilere nazaran açıkçası telefonla arayıp taksi çağırma şuan için Polonya'da hala popülerliğini koruyor. Bu yüzden yerel pazarlardaki dinamikleri çok iyi bilmek gerekiyor. Bu kapsamda iTaxi ise yerel pazarın dinamiklerini dikkate alarak telefon ile taksi çağırma özelliğide eklemiş. Bu yönü itibariyle diğer taksi girişimlere oranla daha fazla kişiye ulaşması içten bile değil. Varşova’da da protestolar yapıldı Avrupa’nın birçok şehrinde taksiciler tarafından Uber büyük protestolarla karşılaşmıştı. Benzer bir gelişmede Eylül ayı içerisinde başkent Varşova’da yaşandı. Yapılan eylemde Uber gibi bu alanda faaliyet gösteren yerel pazardaki şirketlerde protesto edilmişti. Geçen ay itibariyle taksiciler birgün ile sınırlı kalan kontakt kapatma eylemi yaptılar.