Grup Satın Alma Girişimleri - 23 Eylül 2010
23 Eylül Etohum toplantısı from Burak Buyukdemir on Vimeo.
Geçen Perşembe 23 Eylül 2010'da Maçkolik'de düzenlediğimiz "Grup Satın Alma Girişimleri" konulu toplantının notlarını sevgili Atakan Eser blogundan paylaşmış. Kendisinden izinle yazıyı ve toplantının videosunu paylaşıyoruz.
Geçtiğimiz perşembe uzunca süredir katılmaya niyet edip de bir türlü katılmayı beceremediğim Etohum toplantılarından birisine katılabildim (kısmet bugüneymiş). Özellikle son 6 ayın en popüler konularından grup satın alma girişimleri ile ilgili, dışarıdan değil direk yetkili ağızlardan (ortak, genel müdür seviyesinde 1.ağız) şaşırtıcı şeyler duyduk.
Katılımcı firmaların enaz birkaçını duyduğunuzu tahmin ediyorum: Grupfoni, Markapon, Grupanya, Grupça, Ekoloni,ŞehirFırsatı (oturma düzenine göre). Konuşmalar devam ederken elimden geldiğince Twitter üzerinden not almaya çalıştım,bir nevi canlı yayın olmuş oldu. Aşağıdaki notların bir kısmı bunlardan bir kısmı akılda kalanlardan. Bazı ifadeler sorulan sorulara 1 konuşmacının cevap vermesi ile alınmış bilgiler olsa da diğerleri itiraz etmediği için genelleme olarak kabul edilebilir diye düşünüyorum.
Grup satın almalardaki kârlılık ve işin basitliği şaşırtmadı desem yalan olur. Normal bir eticaret operasyonunda %5-15 arası değişen kâr marjlarından bahsedilebilir ki bu oranlar rekabet dolayısı ile kolay kolay 2 haneli rakamları görmezler. Özellikle ŞehirFırsatı'nın abisi Groupon'un dünya genelinde %50 kâr ile satış yaptığını duymak, Şehirfırsatı için de kâr oranlarının benzer olduğunu düşünmemize sebep oldu. Buna birde şirketin müşteriye %50 den az fayda sağlıyorsa çalışmayız felsefesini ekleyince ortaya ürün sahibinin %25 gibi bir rakama razı olduğu bilgisi çıkıyor ki normalde 100 liralık bir malı kampanya ile 25 liraya vermeye razı olduğu gerçeği çıkıyor. Düz mantık bakarsak, aracı firmanın eline geçen net rakam ürün sahibine denk veya daha fazla.
Diğer şaşırtıcı bilgi ise çalışılan firmaların %80 gibi bir oranda tekrar çalışmak istedikleri, bu oranın dışarıda %95'lere çıktığı. Hiç bir firmanın tam kapasite iş yapmadığı gerçeği ile, o boşlukların grup satınalmalar ile iyi doldurulduğuna delil sayabiliriz. Firmaların rakamsal olarak bu kadar indirim yapmalarına rağmen, tekrar çalışmayı arzu etmeleri memnun olduklarını gösteriyor. Bu durumda herkes mutlu demektir. Satan, alan, aracı olan :) Aracı olarak Grupanya, müşterilerine 8 milyon TL'lik avantaj sağladıklarını belirtti, varın gerisini siz hesaplayın.
Rakamlara gelmişken, firmaların hemen hepsi (grupça'yı unuttum) 20 kişi üstünde personele sahipler, yazılımlarını (herkesin ortak fikri, yazılımın değil, operasyonun "iş" olduğu) genelde kendileri yapıyorlar (ŞF, yurtdışı merkezden besleniyormuş) ve gene ŞF dışındakiler faturayı kesip postalıyorlar. ŞF modelinde ise faturayı ürünü veren kesiyor. (Kredi kartı çekimlerini nasıl finansallaştırıyorlar sorusununun cevabını bilemiyorum. Ya ben olayı yanlış anladım, yada komisyon kesimi vs. ile yolu bulmuşlar). Sadece masadaki 6 firmanın personel sayısı 150 civarında ve diğer oyuncuları katarsak 200 kişi grup satın alma girişimlerinde çalışıyor. Yeni oyuncularla birlikte 230 diyelim.
Hemen herkes İstanbul-Ankara-İzmir üçlüsünde yer almış (yada almak üzere) ve genelde İlgi, bu üç şehir dışında Antalya, Eskişehir ve Bursa üstüne. Grupfoni'nin 40 şehirde şehire özel hizmet verme planı varmış. Grupfoni'nin ortağı ve genel müdürü Burak Hatipoğlu'na göre her şehir kendi özel fırsatını barındırıyor ve potansiyeli var. Anadolu şehri olup mekanın az olması gibi bir çekinceleri bulunmuyor. Bu sebepten hedefe ulaşmaya çalışacaklar. Diğerleri de takip edecektir büyük ihtimal. Bu kadar yayılım sağlayabilecek firma sayısı 2-3'ü geçmeyebilir. (Operasyon olarak ciddi bir yük)
Firmalar genelde mekan bazlı (gerçek dünya) ve hizmet tabanlı satışlar yapsalar da, online dünyaya da kapalı olmadıklarının sinyallerini verdiler. Ekoloni gibi halihazırda eticaret sitelerinde kampanya yapanlar mevcut. Markapon ve Grupfoni kardeş firmaları ile zaten çalışıyorlar (Gittigidiyor ve Markafoni) Burak Hatipoğlu'nun da belirttiği gibi "eticaret sitelerindeki bir kampanya şehir sınırını aşıp ülkeye hitap ettiği için yayılım adına oldukça etkili olur." Tabii buradaki kâr marjı, yukarıdaki oranların yanına biraz zor yaklaşır gibi.
Beni şaşırtan diğer bir husus henüz hiçbir oyuncunun kredi kartı dışında operasyona girmemiş olması oldu. Satılan ürünlerin bir çoğunda rakam aralıkları mobil ödemeye uygun olmasına rağmen henüz bir adım yok. Grupfoni yurtdışı ortağının Hindistan tarafından kapıda ödeme modeli ile çalıştığını söyledi, kendileri bunu uygular mı henüz netbirşey yok. Kargo firmalarımız bu konuda epey başarılılar, daha az kâr edenler yapabiliyor. Şehirfırsatı, kredi kartı dışında bir model üstünde çalıştıklarını yasal süreci bekledikleri gibi birşey dedi ama tam anlayamadım. Gerçi ŞF'nin adwords reklamlarında %90 indirimli benzin reklamının, Groupon sitelerinden (Citydeal sitelerinden biri de olabilir) birisinde yapılan benzin kampanyasına atıfta bulunulduğunu söylemesini de çok anlamamıştım zaten. Bu reklam beni kendilerinden soğutmuştu açıkcası.
Mobil uygulamalara henüz sıcak bakılmıyor. Geri dönüşün yeterli olmayacağı gibi bir önyargı hakim denebilir. Fayda görülürse girilir ama henüz SMS ile kupon dağıtımı bile yapılmıyor olması mobil tarafın biraz daha bekleyeceği anlamına geliyor.
Tüm girişimcilerin ortak olduğu bazı maddeler vardı, bunların başında "grup satın alma" modelinin oldukça başarılı olduğu ve sektöre yeni oyuncuların girebileceği (kesinlikle), pastada yer olduğu geliyor. Gene diğer bir ortak nokta, kitle modele sadık ama siteye sadık değil. Başka bir kampanya sitesi iyi birşey sunarsa ona direk gidebiliyorlar ve buna etkileyen şeylerden birisi almak istedikleri ama maliyetten çekindikleri özel ürünler verildiğinde fırsatı (yemek, masaj, epilasyon vb) kaçırmama eğilimi. Epilasyon demişken, tüm konuşmacılar "Türkiye'nin kıl sorununu çözdüklerini" belirttiler. Grupanya'dan Alemşah Öztürk'ün esprili yaklaşımı ile bir yıllık randevuların dolmuş olması lazım, bu da millet olarak kıl sorunu olmamızın direk bir sonucu herhalde.