Girişimcinin melek yatırımcıya ihtiyacı var mı?
Bu yazı Atilla Oğuzhan Durgun tarafından kaleme alınmıştır.
Soru: 2012’de e-ticarette bir patlama yaşanacağını düşünüyorsunuz? Sizce 2012’den sonra bu düşüşle mi yoksa çıkışla mı devam edecek? Sina Afra: Şu an büyüme aşamasındayız. 2012-13 ten sonra pazar %5-6 büyüyecek.Rekabet pazarı başlayacak.Orada hem devam edenler hem de pazardan çekilenler olacak.
Soru: Firmalar e-ticarette insan kaynakları açısından nasıl bir yol izlemeliler? Yurtdışında insan kaynakları nasıl temin ediliyor? Sina Afra: Yurtdışındaki modellerden örnek alarak, genellikle ya kurumsal deneyimi olan ya da üniversite deneyimi olanlar işe alınmaktadır.
Soru: Sina Afra nasıl yatırım yapar? Sina Afra: 3 şeye bakarım. 1- Kişiye önem veririm. 2- Ölçeklenebilir fikir. 3- İyi bir gelir modeli.
Soru: Türkiyede ne tür fikirler ve girişimciler size geliyor? S.A: Fikirler geliyor. Fakat ana olay scalability (ölçeklenebilirlik). Türkiye’de buna çok dikkat edildiğini düşünmüyorum.
Soru: Yeni e-ticaret modelleri sizce ne olacak? S.A: Niş alanlarda girişimler devam edecek.Fikirlerin %90’ı Amerika’da.Amerikaya baktığımızda örneğin alice.com diye bir site var. Fiyat alanında rekabet eden niş bir girişim. Bu şekilde kullanıcı deneyimi yüksek olan girişimler devam edeck ve en fazla da moda sektöründe girişim bekliyorum.
Soru: Gıda alanında ne tür modeller bekliyorsunuz? Şarküteri bal vs.gibi. S.A: Bunların hepsi olur.Fakat ölçeklenebilir mi? Migrosun kangurusu gibi sistemler zamanla daha iyi çalışır hale gelecektir.Almanyada bu tip sistemler yok.Amerika’da inanılmaz yatırım alıp batan şirketler var bu alanda.
Soru: Kısıtlı yatırımlarla büyük ölçekli girişimleri nasıl hayata geçirebilir? S.A: Zamanla.Türkiye’de internet girşimciliğine odaklı bir tane fon olsa bu girişimler yapılabilir.Şu anda bu kaynaklara ulaşmak için maalesef bir mücadele gerekiyor. Kullanıcı sayısının büyümesi ve toplam hacimlerin büyümesiyle büyük yatırımcılar gelecektir.
Soru: Sektörde ilerlemek için girişimci mi itici güçtür yoksa bunun önünde duran bir medya gücü var mıdır? S.A: Bence medya belki bir köşe başını tutuyor ama bence tehdit değil.İnternetin yanında bir sektör.Kullanıcıları da medyaya bağlı görmüyorum.Kullanıcı deneyimi iyi olan girişimlerin yolu açıktır. Hepsiburada’nın medya gücünden dolayı başarılı olduğunu sanmıyorum. Bence iyi iş yapıyorlar. Kullanıcılar en çok satıcının olduğu yere,satıcılar da en çok kullanıcının olduğu yere geliyorlar.Buna network affect deniyor.Ve ilk giren pazarı ele geçiriyor. Güney Kore e-ticarette en gelişmiş ülkelerden biri.Fikir arayanlar Güney Kore modellerini inceleyebilir. Garaj hikayesi biraz şehir efsanesi gibi.Sermaye ve yatırımcı önemli.İyi bir fikriniz varsa para bulmamanız Amerika’da imkansız.
Soru: Girişim için illa ki melek yatırımcıya ihtiyaç var mı? S.A: Yatırımsız başlayan girişimler de var. Fakat para olmazsa ya ödemede ya hızda kaybedecekler. Para olmazsa %95 girişimler ilerleyemeyeceklerdir.