Girişimcilik ekosisteminde yatırımlar yavaşlıyor mu?
Özellikle global ekonomide oluşan olumsuz havanın etkisiyle girişimcilik ekosisteminde bir yavaşlama yaşanıyor gibi görünüyor. Buna ''unicorn balonu'' yorumları da eklendiği zaman ortaya oldukça olumsuz bir tablo çıktığına hiç şüphe yok. Fakat tecrübeli girişimcilerin iyi bildiği üzere inişler çıkışlar her zaman yaşanır ve öğrenmek hiçbir zaman bitmeyen bir süreçtir.
Türkiye'de girişimcilik sürekli daha popüler ve daha çekici hale geliyor. Bugün geldiğimiz noktada gurur verici bazı girişimler çıkarmış olsak da ülkemizin ekonomisine ve refahına sağlanan etkiler bakımından girişimcilik henüz sihrini göstermedi diyebiliriz. Ancak bazı şeylerin bir günde gerçekleşmesi elbette mümkün değil. İlerleme bir noktadan başlamak zorunda ve ''bizden Google, Facebook çıkar mı'' diye düşünmek yerine yola koyulmak zorundaydık.
Bugünlerde dünya ekonomisinde yaşanan yavaşlama elbette Türkiye'yi de etkiliyor. Buna ek olarak çok üzücü terör olayları da hem moral anlamında hem de işlerin işleyişi bakımından sorunlar yaratıyor. Tüm bunlara son dönemde bazı hızlandırıcıların, VC'lerin sessizce kapanması, yatırım haberlerinin azalması ve bazı büyük yatırımcıların kendi girişimlerinde görülen ani kararları da eklemek zorundayız. Henüz yeterince güçlenmemiş ekosistemimiz bu durumda olumsuz bir havaya kapılmak konusunda fazla bağışıksız olabilir. Ancak kendi durumumuzu konuşmadan önce global anlamda da büyük resme göz atmak gerekiyor; global anlamda da girişimcilik ekosistemi bir yavaşlama içerisinde.
Büyümenin büyük yükünü çeken Çin, ciddi bir ekonomik yavaşlama içerisinde. Her dönem çok büyük yatırımlara sahne olan Silikon Vadisi ise ''mevcut portföyüne yönelmeyi'' tercih ediyor. Elbette bunda Twitter gibi eski parlak günlerini arayan büyük girişimlerin yarattığı havanın da etkisi var. Kim derdi ki Twitter bu kadar kısa sürede bırakın yavaşlamayı kullanıcı kaybeder hale gelecek. Dolayısıyla Uber gibi durmak bilmeden büyüyen Unicorn'lara da şüpheyle bakılmaya başlandı.
Yine de tüm bunlar insanların girişimcilikten umudunu kestiğini, yatırımcıların paralarını çektiğini, VC'lerin ve hızlandırıcıların korktuğunu göstermiyor. Evet, para biraz azaladı. Evet, bazıları sütü biraz üfleyerek yemeyi tercih ediyor. Fakat bu durum belki de 'balon' yorumlarını bitirip sağlıklı girişimlerin doğmasını sağlayacak daha sağlıklı bir süreci başlatabilir. YemekSepeti kurucularından Nevzat Aydın'ın da söylediği üzere 'Öğrenmek hiç bitmiyor ve belki unicorn'lardan da dersler çıkarmak zorunda kalacağız'. TechCrunch yazarlarından Ben Schippers, bu konuyla ilgili yazdığı analizde 'over capitalized' bir pazarın yaşadığı problemlerden bahsediyor.
Türkiye'nin 'over capitalized' bir ekosistem olmadığı ortada. Fakat bu da bize daha fikir aşamasından milyon dolar yatırım hedeflememeyi öğreten bir süreç olabilir. Zaten yatırımın az olduğu ekosistemimizde para bulmak bir süreliğine biraz daha zorlaşabilir. Rekabet etmek için yüksek yatırımlar almak gerektiğine hiç şüphe yok. Ama öncelikle çalışkan, yatırım değil hedef odaklı ve 'basit' olmalıyız.