Fatih İşbecer'in Türkiye Girişimcilik Karnesi
Bu makale, Pozitron kurucusu Fatih İşbecer'in 27 Kasım 2010 Etohum Kampındaki konuşmasından derlenmiştir. Makale, Oğuz Şafak tarafından yazılmıştır. Makaleye konu olan videoyu burada bulabilirsiniz.
Pozitronun kurucusu Fatih İşbecer konuşmasında, Türkiye'de girişimci olmanın zorluklarından bahsetti. 10 yıldır yazılım alanında faaliyet gösteren Pozitron, başlangıçta farklı alanlarda yazılım çözümleri geliştirdikten sonra yoğun rekabet yüzünden 2004-2005 yılları arasında sadece mobil uygulamalar alanına geçmiş ve yaptıkları ilk uygulama da halen kullanılan Bilyoner'in cepte iddia uygulaması.
Fatih İşbecer'in tespitlerine göre
Fatih İşbecer'in tespitlerine göre büyük firmalar artık güç kaybediyor. Çünkü yeni mezun idealist mühendisler giriş-çıkışların esnek olması, kıyafet zorunluluğunun olmaması ve şirkette kendini daha iyi gösterebileceğinden butik firmaları tercih etmeye başlamış. Firmanın başarılı olması için ekibin mutlu edilmesi çok önemli. Ekip mutlu olursa, şirket içinde iyi eğitilirse, paranın satın alabildiği en iyi ekipmanlarla donatılırsa, kesinlikle verimlilik artıyor.
Fatih İşbecer, ülkemizde girişimciliğin son yıllarda yapı değiştirmeye başladığı görüşünde. Eskiden pek önerilmeyen girişimcilik artık gerek kamu tarafından gerek özel sektörden desteklenmeye başladığı söyledi. Fatih İşbecer'e göre ülkemizde uzmanlığa olan inanç gitgide artıyor. Eskiden siz bir şeyi biliyorum dediğiniz zaman, herkes her şeyi bildiğini sandığı için çoğu insanlar dikkate almadığını fakat şimdi bilen insanların el attığı süreçlerdeki fayda ölçülebilir hale geldiği için bu tip şeylerin gerek büyük firmalar gerek orta boy firmalar tarafından takdir edildiğini, takdir edilince de ticari hale getirildiğini belirtti. Fatih İşbecer girişimcinin kesinlikle ölçülebilir risk alması gerektiğini belirtti. Riskin büyük olabileceğini ama mutlaka ölçülebilir olması gerektiğini sözlerine ekledi, yani kötü senaryoda ne kadar zaman, ne kadar para, ne kadar prestij kaybettireceği ölçülebilmeli. Sonra getirisini-giderini hesaplayıp, o işe girilmeli. Fikirleri hayata geçirmenin çok önemli olduğunu söyleyen Fatih İşbecer, başarılı olmak için fikrin yetmediğini, kesinlikle ciddi bir emek harcayarak onu hayata geçirmek gerektiğini; fikrin önemsiz olmadığını ama çok erken fazda olduğunu belirtti. Fatih İşbecer’e göre bir girişimin başarılı olması için planlama çok önemli. Ciddi bir emek harcayıp iş planı yapılması gerekiyor. Eğer bir girişimin kâğıt üstünde iş akışı sağlanamıyorsa, o girişimin pratikte başarılı olma şansı yoktur. Fatih İşbecer’e göre girişimci için bir diğer önemli unsur da dürüst olmak. Dürüst olmanın, yalancı olmaya göre çok daha kolay olduğunu belirtti. Eğer bir girişimci görüştüğü birçok firmaya başka başka şeyler söylerse, ikinci, üçüncü toplantıda kendisiyle çelişmemesi için çok ciddi bir hafıza ihtiyacı olur; dolayısıyla dürüstlüğün, yalancılığa göre çok daha yönetilebilir bir şey olduğunu söyledi. Fatih İşbecer’e göre girişimcilerin en yaygın yaptığı hatalardan biri de gelir modelini tam oturtamaması. Bir işletmenin hayatını sürdürebilmesi için kesinlikle karlı olması gerektiğini, bu yüzden satışa harcanılan zamanın en az iki katını karşı tarafla sözleşme pazarlığında harcamak gerektiğini belirtti. Fatih İşbecer’e göre dikkat edilmesi gerek bir diğer şey de, karşı tarafla anlaştıktan sonra yapılan sözleşmede, içinize sinmeyen bir koşula imza atıyorsanız, önünüzdeki dönemde o koşul sebebiyle kesinlikle başınız belaya girebileceğini, o yüzden sözleşme hazırlarken de ciddi bir özen göstermek gerektiğini belirtti. Girişimcilere “İçinize sinmeyen konularda pazarlığınızı sürdürün, sizin ürününüz, uygulamanız, firmanız yeterince iyiyse ve karşı tarafa makul bir taleple gidiyorsanız kabul edilecektir” tavsiyesinde bulundu. Fatih İşbecer bir girişimde takımın çok önemli olduğunu belirtti. Özellikle teknoloji işinde; gerek hukuk, gerek finans, gerek insan kaynakları, gerekse büyüklerle oturup müzakereler konusunda tek bir kişinin yetmeyeceğini tüm bunları yapabilecek harika bir takım kurulmasının gerektiğini anlattı. Fatih İşbecer, girişimcilerin mutlaka çözme arzusuna sahip olmaları gerektiğini belirtti, hedefledikleri sektördeki mevcut yürüyen işletmeleri incelemeleri, başarılı olmuş modelleri inceleyip, bu modellere çeşitli katma değerler sunmalarını tavsiye etti. Kendilerinin mobil bankacılığı biz icat etmediklerini yaptıkları şeyin internette yapılan bankacılık işlemlerini telefona taşıyarak katma değer sağladıklarını ifade etti. Fatih İşbecer girişimler için parasal kaynak bulma yollarından da söz etti. Bunlardan birisin kredi almak olduğunu fakat Türkiye'de sizin bankadan kredi alabilmeniz için o krediye ihtiyacınız olmadığınızı ispatlamanız gerektiğini, eğer eviniz arsanız varsa ipotek ederek kredi alabileceğinizi yoksa kredi almanızın zor olduğunu anlattı. Venture Capital ya da melek yatırımcı sayısının çok az olduğunu ve dünyadaki örneklerinden farklı hareket ettiklerini, kamunun da takvimlerine uymadıklarını, ihtiyacınız olan parayı zamanında vermediklerini ifade etti. Bu yüzden projenin başlangıçta aileden ve çevreden borç alınarak hayata geçirilmesinin en uygunu olacağını belirtti. Fatih İşbecer, ekibin işe sadık olmasının çok önemli olduğunu, bunu sağlamak için de ekibin mutlu edilmesi gerektiğini belirtti. Türkiye’de, ABD'deki gibi 'stock option' tanınamadığını fakat bunun ekibi motive etmeye engel olmadığını, farklı modeller önerebilineceğini, farklı sözler verebileceğini ve verilen sözün kesinlikle tutulması gerektiğini belirtti.