Etkili şirket hedefi koymanın 5 yolu
Büyüyen her şirket takip edebileceği bir girişim listesine sahiptir: geliştirilecek ürünler, girilecek pazarlar, peşinde olunan ortaklıklar, stratejik işe alımlar gibi. Bu uğraşların çoğu derin manada önemli gibi görünür, her biri önlenemez başarı için kilit noktadır. Fakat gerçekçi olmak gerekirse, şirket bu hedeflerden çok azına ancak bir seferde odaklanabilir.
Hırslı bir lider için, bu ağız sulandıran bir açık büfenin önünde küçük bir tabak ile durmak gibi hissettirir. Ulaşılacak hedefleri seçmek ve daha sonra onları layıkıyla gerçekleştirmek acılı bir süreç. Dolayısıyla bir çoğumuz görevden uzaklaşırız veya onu daha az istekli bir şekilde gerçekleştiririz.
Eğer lider kadrosu sıkı çalışmaz ve iş için açık öncelikler belirlemezlerse performans oldukça düşecek, gösterilen efor azalacaktır. Uyum zayıflayacaktır. Günlük işler rakip gündemleri doğrultusunda belirlenecektir, herkes tarafından paylaşılan amaçlar tarafında değil.
Ne yazık ki, söz konusu iş olduğunda en yaygın verilen tavsiye olan “Spesifik, ölçülebilir, ulaşılabilir, alakalı ve zaman aralığına sahip hedefler koyun!” cümlesi yetersiz kalmaktadır. Bunlar iyi yönlendirici kelimelerdir fakat belirsizlerdir: Amaç ne kadar spesifik olmalıdır? Zaman aralığı 1 hafta mı 1 yıl mı olmalıdır?
Bu kelimeleri tekrardan ele almak yerine, etkili şirket hedefleri için yeni 5 kriteri paylaşmak istiyorum:
1. Hedeflerinizi 3 aylık zaman aralıklarında belirleyin
Yıllık hedef belirlemek Amerikan iş dünyasında herkesin uyguladığı bir yöntemdir, fakat herkes şu an dünyanın hiç olmadığı kadar hızlı ilerlediğini biliyor. Şirket hedefleri onları 3 ayda bir tekrar önceliklendirdiğinizde daha güçlü hale geliyorlar.
Bir çok iş sezonlara sahiptir. Bir başka deyişle her 3 ay kendi içerisinde özel olarak planlanmalıdır. Örneğin, önünüzdeki 90 gün içerisinde yıllık hedefi tutturmak için ne kadar kazanmalısınız?
Hedef koyan şirketler hedeflerini tutturdukları zaman ilerlemelerini kutlama, tutturamadıkları hedefler hakkında bilgi alma ve değişen koşullara göre –ve koşullar her zaman değişir- planlarını geliştirme fırsatı yakalarlar. (Canlı bir startup için aylık zaman aralıkları bile uygun olabilir.)
2. Hedefleriniz gerçek önceliklerinizdir, sadece bir yapılacak listesi değildi.
İş için hedef belirleme sürecinde iki tane çok zor an vardır.
İlki başlamaktır. Bütün olasılıklar arasından bir liste yapmak, işin 4 anahtar alanını düşünmek (kaynaklar, ürünler, süreç ve pazar), lider takımdan fikirler çıkarmak, rakiplerin neler yaptığına bakmak ve önceki şirket hedeflerini gözden geçirmek.
İkinci zor an – genellikle ilkinden daha zordur- bütün düşüncelerinizi daraltmak ve bunların işin gerçek öncelikleri olduğundan emin olmaktır. Fark edebileceğiniz gibi, bu kulağa oldukça hoş gelen bazı düşüncelere hayır demek anlamına gelir.
Belki yeni bir müşteri segmentine açılmak için oldukça isteklisiniz, fakat önce ana müşteri segmentinizin kullanım sorunları üzerine çalışmanız gerektiğini biliyorsunuz. Her iki hedefi de koymak oldukça çekici gelebilir fakat yapmayın.
Güçlü hedef belirleme sadece o hedeflere sahip olmak için onları listenize almak demek değildir. Hangi hedeflerin o 3 ay için gerçek öncelikler olduğunu düşünmelisiniz ve hedef sayısını gerçekçi tutmalısınız. Sadece bir çift en büyük yeni girişime sahip olduğunuzda toplamda 5 ile 7 arasında hedef belirmek iyi bir değerdir.
3. Hedefleriniz güzel bir karışımın parçasıdır
Şirket hedeflerinizi iki gruba ayırabiliriz: a)girişim hedefleri, yapılacak veya denenecek yeni şeyler ve b) sürdürülebilirlik hedefleri, sürdürülmesi veya geliştirilmesi gereken ana operasyonlar.
Verilen herhangi bir çeyrekte, sadece bir veya iki tane girişim hedefi koymayı göz önünde bulundurun (iOS uygulamasını başarılı şekilde piyasaya sürmek, Kanada’daki varlığı arttırmak veya fon bulmanın bir sonraki aşamasında 1 milyon dolara yaklaşmak). Genelde daha fazlasıyla uğraşmak zordur.
Geriye kalanlar ise büyük ihtimalle sürdürülebilirlik hedefleri olacaktır- “Çalışanların bağlılık seviyesini arttır”, “Net teşvik puanını arttır”, “ 10 milyon dolar gelir elde et” – sizi daha başarılı hale getirecek süregelen operasyonlarla alakalı hedefler. Finansal değerlerinizle alakalı en az bir tane sürdürülebilirlik hedefiniz olduğundan emin olun ve bir tane de çalışanlarınızın gelişimi için hedef koymayı göz önünde bulundurun.
4. Hedefleriniz Ulaşılabilirdir
Bu bizim rehber kelimelerimizden bir tanesidir, fakat ulaşılması zor hedefler hakkında çok nutuk dinlesek de bu bizim için anlamını yitirmez.
Takımınızı konfor alanının dışına çıkmaya zorlayacak hedefler belirlemek mükemmeldir. Fakat başaramayacağınızı bildiğiniz hedefler belirlemeyi alışkanlık haline getirmek iyi değildir. Harvard Business Review’da Daniel Markovitz’in iddia ettiği gibi fazla zor hedefler çalışanlarınızı demotive edebilir, etik olmayan davranışları ve aşırı risk alma olasılığını arttırır.
Markovitz’in listesine hedeflerin zor olduğu bilindiği için onları tutturamamanın sorun yaratmadığı bir şirketi yönetmenin oldukça zor olduğunu eklemek istiyorum. 3 aydan 3 aya, tahmin edilebilir bir performansa sahip olmak ve hedeflerin büyük olasılıkla tutturulabileceğini bilmek istersiniz. Büyük ve zor hedefler 10 ila 30 yıllık zaman aralığına yayılmış hedefler için iyidir fakat 3 aylık bir çok hedef için aynı durum söz konusu değildir.
Hedef belirlemek takıma daha çok çalışmak için ilham verecektir fakat limitleri aşmamak kaydıyla.
5. Hedefleriniz doğru ölçümler ile ele alınmalıdır
3 ayın sonunda, sizin hedefi tutturduğunuz son derece açık olmalıdır. Bundan hedefinizi doğru ölçüm metotları ile ele aldığınızdan emin olun.
Gelir hedefi için, ölçüm oldukça basittir: elde edilen gelir. Bunu ya elde edersiniz ya da edemezsiniz.
Daha belirsiz bir hedef için, örneğin bir uygulamaya başarılı şekilde piyasaya çıkarmak veya çalışanların bağlılık puanlarını arttırmak gibi, hedefinizle ilişkilendirilmiş metrikleri tanımlamak için biraz zaman harcayın. Uygulamanın piyasaya çıkarılmasını 3 ay sonunda 10,000 kullanıcı ulaşmayı hedefleyerek ölçebilirsiniz. Veya başarılı bir piyasaya çıkmanın herhangi bir hatası olamayan bir uygulamaya sahip olmak olduğuna karar verebilirsiniz. Durum her ne ise, onu saptayın.
Bu prensiplere bağlı kalarak şirket önceliklerinizi ana hatlarıyla belirlediğinizde, çalışanlardan gelen ortak bir rahatlama simgesi olur: Ne yapmamız gerektiğini biliyoruz. Böyle üzerine düşünülmüş hedefler belirlemek, özellikle bunlar herkes ile açıkça konuşulmuşsa, anlamlı bir iş ve vurucu bir performans için mükemmel başlangıç noktalarıdır.