Dolaptaki İskeletler: Detaylı İnceleme Bulguları
Yatırımcılar genellikle bizim detaylı inceleme sürecimizi ve bir startupta neye baktığımızı soruyorlar. Yakınlarda detaylı inceleme bulgularımızın bir kısmını yatırımcılarla paylaşmaya başladık. Her ne kadar detaylı inceleme özet raporumuz sürecimize dair bazı kapsıyor olsa da, sürecin bütününü yansıtmıyor. Detaylı incelemenin önemli bir kısmı güvenlik nedeniyle gizli kalmalı.
SeedInvest’te geçirdiğim 6 ay içerisinde, 30’dan fazla şirket için detaylı inceleme yaptım. Bu şirketlerin hepsi bizim ön eleme komitemizi geçmişti. Başka bir deyişle, bu şirketlerin hepsi bariz bir problemleri olup olmadığının kontrol edildiği testi geçmişlerdi. Detaylı incelemeye giren bir şirketin saklayacak hiçbir şeyi olmadığını düşünebilirsiniz. Fakat bu aslında çok az karşılaşılan bir durum.
Analiz ettiğim şirketlerin neredeyse yarısı, para işlemi tamamlanmadan önce açıklanması veya düzeltilmesi gereken en az bir kayda değer kusura sahiptirler (gelir, müşteriler, ortaklar, ürün, takım, ilerleme planı, kurumsal yapı, finansal tarihçe, değerlendirme gibi…). Genellikle bir şirket bizim platformumuzda faaliyete geçmeden önce bizim bulgularımıza dayanarak finansal raundlarını değiştirmeye karar verir. Fakat bazen benim bulgularım o kadar büyük olur ki anlaşma iptal edilir.
Gördüğüm hataların büyük bir kısmı kötü niyetli olmaktan kaynaklanmayan ve kurucunun avukatlardan, muhasebecilerden ve mentorlardan daha önce şirketi oluşturma aşamasında daha dikkatli tavsiyeler alsaydı çözebileceği sorunlar olur.
Detaylı inceleme yaptığım 35 şirketin 7’si ile olan anlaşma iptal edildi. İşte anlaşmanın detaylı inceleme aşamasında iptal olduğu bazı örnekler:
Startup 1
İlk düşünce: Şirket 4 kişilik bir ekipten oluşuyor.
Detaylı İnceleme Bulgusu: Şirket evden çalışan bir elemana sahip. Diğer takım elemanları günlük başka işlere sahipler, hisse dağıtımı yok, tazmin edilemez, büyümek için sağlam bir plan yok.
İlk düşünce: Şirket 1000 adet müşteriye sahip.
Detaylı İnceleme Bulgusu: Şirket 1000 adet E-Posta adresi toplamış, müşteriye sahip değil. Özel beta testine katılan sadece 75 kullanıcıları var.
Startup 2
İlk düşünce: Şirket finansal raunddan kazanacakları paranın 3’te biri ile eski bir krediyi ödemeyi planlıyor. Ardından üretimlerine fon yaratmak için yeni bir kredi almak istiyorlar.
Detaylı İnceleme Bulgusu: Şirket krediye daha başvurmamış. Kredinin kabul olup olmayacağını görmek için bankaya kredi başvurusu yapmalarını istedim – şirket reddetti.
İlk Düşünce: Şirketin bütün satışlarından elde ettiği marj oranı % 30-35
Detaylı İnceleme Bulgusu: 2014’teki bütün satışlardan elde ettiği marj oranı % 10.
Startup 3
İlk Düşünce: Şirket ön değerlendirme raundunda 9.5 M dolarlık fon topladı ve bunun yatırımcılar için adil olduğunu iddia ediyor.
Detaylı İnceleme Bulgusu: 2012’de şirket toplamda 7.4 M dolar topladı ve 2014’teki finansal verileriyle oynadı. O yılda gelir 10 M doların altındaydı.
İlk Düşünce: Toplanılan para, ürün geliştirme için harcandı.
Detaylı İnceleme Bulgusu: Toplanılan paranın büyük bir kısmı seyahat, eğlence, kira, maaşlar ve kurucular için olan diğer harcamalarda kullanıldı.
Startup 4
İlk Düşünce: Şirket, 10 M dolarlık ön değerlendirme sonucunda 6 M dolar fon topladı.
Detaylı İnceleme Bulgusu: Şirket 5 M dolar ön değerlendirme sonucunda 6 M dolarlık fon topladı. 2008’de 5.2 M dolarlık gelir elde etti ve 2013’te finansal verileriyle oynadı.
İlk Düşünce: Şirketin geleneksel bir CEO ve yönetim ekibi yapısı var.
Detaylı İnceleme Bulgusu: Yönetim ekibi şirketin hisselerinin yüzde 1’den daha azını temsil ediyor. CEO kurucu değil, hatta şirketin çalışanı bile değil.
SeedInvest’te yatırımcılarımıza sunduğumuz şirketlerin oldukça iyi muayene edilmiş olduğunu söylemeyi severiz. Şirketlerimizin oldukça iyi muayene edilmiş olarak değerlendirilmesi için geçirdikleri süreç ne bizim için ne de şirket için küçük ve önemsiz değil. Bu her ne kadar SeedInvest’te daha az şirketin listelenmesine sebep olsa da, bu arkasında durabildiğimiz ve yatırımcılarımız için beklenmedik şekilde sonuçlanacak yatırımlardan koruyan bir liste.
Kaynak: https://www.seedinvest.com/blog/raising-capital/due-diligence-findings